چکیده
زمینه و هدف: این مقاله به بازدارندگی به مثابه یکی از پایه‌های شکل‌گیری اصول اخلاقی در خسارت تنبیهی توجه نشان می‌دهد. به همین دلیل، این سؤال مطرح است که خسارت تنبیهی چگونه می‌تواند با رویکرد بازدارندگی به بسط اصول اخلاقی در جامعه کمک نماید؟ بنابراین هدف مقاله، توجه به جنبه‌های بازدارنده خسارت تنبیهی از منظر اخلاقی است.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از رویکرد توصیفی ـ تحلیلی به منظور توجه به جنبه‌های بازدارندگی خسارت تنبیهی در حوزه‌های اخلاقی بهره می‌برد. به همین منظور، جمع‌آوری اطلاعات به شیوه اسنادی و کتابخانه‌ای با بهره‌گیری از متون اصلی، کتب، مقالات و پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه صورت گرفته است.
یافته‌ها: خسارت تنبیهی، هرچند در قوانین حقوقی ایران پذیرفته‌شده نیست، اما نهادهای مشابهی همانند تأخیر تادیه، وجه التزام، جریمه اجباری و دیه در رابطه با کارکردهای این نهاد وجود دارند که به نوبه خود می‌توانند موجد اخلاق اجتماعی و فردی باشند. خسارت تنبیهی در حوزه اخلاق رویکردی بازدارنده دارد که هم از بروز تخلفات و جرائم اجتماعی جلوگیری می‌نماید و هم الگویی برای زیست اخلاقی انسان‌ها فراهم می‌آورد که در چارچوب آن، سایر افراد جامعه نیز از ارتکاب بر جرائم و ارتکاب جرم خودداری می‌کنند.
نتیجه‌گیری: خسارت تنبیهی دارای جنبه‌های بازدارنده مؤثری است که می‌تواند رویکرد جدیدی در حوزه اخلاق فردی و اجتماعی باز کند که از قِبَل آن، حقوق اجتماعی ـ اقتصادی افراد به شکل مؤثرتری جبران شود و از بروز حوادث بیشتر در آینده نیز جلوگیری شود.