چکیده
یکی از کاستی های قانون مدنی، عدم ارائه تعریف برای پاره ای از مفاهیم و موضوعات مهم و کلیدی است و این نقص زمینه اظهارنظرهای متفاوتی را فراهم ساخته است. هیچ یک از عقود صحیح، باطل، فاسد و غیرنافذ در قانون مدنی ایران تعریف نشده، و بنابراین موجب اختلاف دیدگاه حقوق دانان شده است. با آنکه در حقوق ما و فقه امامیه، میان عقد فاسد و باطل تفاوتی دیده نمی شود، اما قانون مدنی هر دو عقد باطل و غیرنافذ را مترادف عقد فاسد شناخته، و سبب ابهام بیشتر در خصوص ماهیت عقد غیرنافذ گردیده است. در برخی مذاهب، مانند فقه حنفی و قانون مدنی برخی از کشورها نظیر امارات متحده عربی، اردن و افغانستان، این دو مفهوم متمایز گشته و آثار هریک از آن دو به تفکیک بیان شده است. در مجله الاحکام-العدلیه و مرشد الحیران نیز که هردو جزو اولین قانون گذاری های مدون در اسلام است، عقد باطل و فاسد از هم تفکیک شده است. موضوع مقاله حاضر کوششی است برای مقایسه دو عقد باطل و فاسد، که سابقاً نویسندگان ما در آثار خود به تفصیل در باب آن ها بحث نکرده اند.